Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve Nörofeedback
İşkence deneyimlerinin yüksek olması nedeniyle de bu popülasyondaki travmatik beyin hasarı prevalansı yüksektir.
Editor 
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişinin örseleyici olaylarla (ölüm tehlikesi, saldırıya uğramış olmak vb.) doğrudan karşılaşmış olması, örseleyici bir olaya tanıklık etmesi ya da bir yakının başına örseleyici olayların gelmesi sonucunda oluşan olumsuz düşünceler, bilişlerde ve duygudurumda olumsuz değişimler, istemdışı fizyolojik tepkiler ve kişinin işlevselliği bozan psikofizyolojik bozulmalardır.
Nörofeedback (NF), Travma Sonrası Stres Bozukluğu bulunan psikofizyolojik bozulmalara müdahalede umut veren bir yöntemdir. TSSB’de nörofeedback, bilişsel kontroldeki eksiklikleri gidermektir için öneriliyor. Nörofeedback, operant koşullandırma yoluyla beyin aktivitesini yeniden eğiterek semptomları kontrol etmeyi amaçlayan invazif olmayan bir girişimdir.
NF eğitiminin Travma Sonrası Stres Bozukluğu üzerindeki etkinliğinin ölçüldüğü mülteci gruplarla yapılan çalışmalar vardır. Mülteci travmasının karmaşık doğası, standart bilişsel davranışçı terapi ve farmakoterapinin yanı sıra, özelleştirilmiş çok yönlü bir yaklaşım gerektirmektedir.
Mülteciler, yaşadıkları travmatik olaylar ve kayıplarla beraber ciddi psikolojik sıkıntılar yaşamaktadırlar. Özellikle TSSB’nin mültecilerde 10 kat daha fazla meydana geldiği tahmin edilmektedir. Ayrıca mültecilerin başka ülkelerde geçici korunma statüsünde yer almaları ve yeniden yerleşim, ülkeye uyum sağlama mücadelesi gibi stres yaratan durumları devam etmektedir.
TSSB’nin depresyon, anksiyete, somatik bozukluklarla birlikte görülmesi, mültecilerde sık rastlanılan eş tanılardır. İşkence deneyimlerinin yüksek olması nedeniyle de bu popülasyondaki travmatik beyin hasarı prevalansı yüksektir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu tanısı alan mültecilerle yapılan bir çalışmanın sonucu dikkat çekicidir. Travma danışmanlığı (NFT) ve Nörofeedback tedavisi alan mültecilerle, yalnızca travma danışmanlığı alan mülteciler arasında yapılan çalışma sonucunda NF ve travma danışmanlığı alan mülteci grubun travma, anksiyete ve depresyon semptomları yanlızca travma danışmanlığı alan mülteci grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur.
Hastalar aynı zamanda Go-Nogo (yap-yapma) testi dediğimiz beynin bilgi işleme fonksiyonun ölçen bilgisayarlı teste sokulmuşlardır. Test görevinde; duygusal olarak rahatsız edici kelimelerin engellenmesi sırasında, düşük davranışsal performans ve düşük P3 genliği görülmüştür. Bu durum TSSB’deki bozulmuş bilişsel kontrol ile ilişkilidir. NF’nin TSSB’de semptomları iyileştirdiği ve bilişsel kontrol göstergelerini (go-nogo test) normalleştirdiği görülmüştür. Bilişsel kontrolün eksikliği, travmatize olmuş bireylerin travmatik hatıralardan uzaklaşmalarını ve uyarıcı durumlara karşı duygusal tepkilerini düzenlemelerini engeller.
Sonuçlar, nörofeedback eğitiminin, TSSB’nin tedavisinde etkili bir tamamlayıcı yöntem olabilmesi ve ayrıca etki mekanizmasının bilişsel kontrolleri arttırması nedeniyle umut vericidir.
KAYNAK:
– Askovic, M., Watters, A. J., Coello, M., Aroche, J., Harris, A. W. F., & Kropotov, J. (2019). Evaluation of Neurofeedback for Posttraumatic Stress Disorder Related to Refugee Experiences Using Self-Report and Cognitive ERP Measures. Clinical EEG and Neuroscience.
– DSM-V, Amerika Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı,5. Baskı, Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı, Çev. Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği,Ankara, 2014.
https://www.kemalarikan.com/travma-sonrasi-stres-bozuklugu-ve-norofeedback.html
