Tek Uçlu Duygu Durum Bozukluğu

Bu iki duygulanım şekli hastanın düşünce ve davranış biçimlerinde de etkisini gösterir.

Tek Uçlu Duygu Durum Bozukluğu

Tek Uçlu Duygu Durum Bozukluğu (Unipolar Affektif Bozukluk ya da Tekrarlayan Depresif Dozukluk)

 

Mani ya da taşkınlık nöbeti aslen bir duygulanım bozukluğu durumudur.  Bazen çok hızlıca bazen de hipomani olarak adlandırdığımız daha hafif taşkınlık belirtileriyle başlar ve müdahale edilmediğinde gittikçe ilerleyerek manik bir hecme ortaya çıkabilir.  Duygulanımdaki bu yükselme kısa süreli değil en az bir haftalık bir süre içindir ve bu yükselme öfke ve aşırı neşelilik yönündedir. Bu iki duygulanım şekli hastanın düşünce ve davranış biçimlerinde de etkisini gösterir.

Davranış biçimi artmış enerji düzeyine ve yükselmiş duygulanıma uygun biçimde hareketlilik tarzında ortaya çıkar. Genel enerjide öyle bir artış vardır ki hasta uykuya daha az ihtiyaç duyduğu için uyku süresi azalır, dolayısıyla hasta hiç uyumaz ya da az uyur ve erken saatlerde dinç kalkar. Yemek yemeye de daha az ihtiyaç duyduğundan ya da yemek yiyecek kadar masada oturamadığından iştah azalır. Aşırı bir hareketlilik kolaylıkla göze çarpar. Giyim renkli, açık saçık ve uyumsuz hale gelebilir. Konuşma artar, bazen hızlı konuşmanın arasına girmek dahi mümkün olmaz. Enerjide ve hareketlilikte atış çoğu zaman hızlı araba kullanma gibi tehlikeli davranışlara, cinsellikte artışa, kişinin genel yapısıyla uyuşmayan dikkat çekici hareketlere yol açabilir. Duygulanım öfke yönünde artmışsa daha tahammülsüz ya da saldırgan davranışlar gözlenir. Neşe yönünde artan bir duygulanımla yüksek seste müzik dinlemek, şarkılar söylemek, açık saçık da olabilecek fıkralar anlatmakla karşılaşılabilir. Alışverişte artış, alt yapısı olmayan projeler üretmek olabilir.

Düşünce üretimi ve hızı artmıştır. Düşünce içeriğinde daha çok kabarmış duygudurumla uyumlu büyüklük düşünceleri, bu düşüncelere ek olabilen zarar görme düşünceleri, dinsel düşünce uğraşında atma, keşif düşünceleri olabilir. Bu düşünceler hezeyan düzeyine varabilir. Yani bu konuda aksine kanıtlar gösterilmesine rağmen değiştirilemeyen düşünceleri vardır. Özsaygı aşırı derecede artmıştır.

Mani temel olarak İki Uçlu Duygudurum Bozukluğunun bir dönemi plarak karşımıza çıksa da, alkol ve madde kullanımının sonucunda ortaya çıkabilen bir dönem, çeşitli tıbbi durumlara bağlı bir dönem de olabilir ( Epilepsi,  Migren, Multipl Skleroz, Tiroid bozuklukları, postpartum bozukluklar, Cushing Hastalığı, AİDS, SLE, Tümörler, travma, üremi, vitamin eksikliği (B12, C, niasin) ve L dopa, bromokriptin, amfetamin, simetidin, baklofen, isoniasid gibi ilaç yanetkileri) .

Hastaların çoğunda uygun sağaltımla birkaç haftadan birkaç aya kadar nöbet yatışır. Mani atağından sonra ilk 2 yılda %40-50 atak yineler. Aradaki iyilik dönemlerinde belirti bulunmaz. Mani nöbetlerinin kısa sürmesi, geç başlangıç, iyilik dönemlerinin uzun sürmesi, olumlu aile, iş ve uğraşı koşulları, madde alışkanlığının olmaması olumlu sonlanım göstergeleridir.

Tedavisinde antipsikotik ilaçlar ve duygulanım düzenleyici (timoleptik) ilaçlar kullanılır. Çok ağır vakalarda elektrokonvulsif tedaviye başvurulabilir.

Nöbet bittikten sonra da antipsikotikler ve duygulanım sabitleyici veya da dalgalanmaları önleyici ilaçlarla idame tedavisine devam edilir.

 

KAYNAK: http://www.tulgasatir.com/duygulanim-bozukluklari/