Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonları
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu nedenleri nelerdir?
Editor 
İdrar yolu enfeksiyonları, çocuklarda sık görülen enfeksiyonlardandır. Yenidoğan dönemi dışında kız çocuklarda daha sık görülürken yenidoğan döneminde sünnet olmamış erkek bebeklerde daha sıktır.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu nedenleri nelerdir?
En sık dışkıdan bulaşan enfeksiyon etkenleri ile gelişir. Bu enfeksiyon etkenleri E.Coli, Klebsiella, Proteus, Enterokok vb. gibi dışkıda bulunan etkenlerdir. Daha nadir olarak virüsler ve mantarlar da idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilirler.
Dışkıdan bulaşan mikroorganizmalar dış idrar kanalından (üretra) girdikten sonra aşağıdan yukarıya doğru enfeksiyon oluştururlar. İdrar torbasının enfeksiyonuna sistit, böbreklerdeki enfeksiyona pyelonefrit denir.
Kız çocukların anatomik yapısı gereği idrar kanalının kısa olması nedeniyle kız çocuklarında görülme sıklığı daha fazladır.
Vücudun başka bir yerindeki enfeksiyonun kan yoluyla taşınması sonucu da idrar yolu enfeksiyonu gelişebilir. Yenidoğan bebeklerde bu yol daha sık izlenir.
İdrar yolu enfeksiyonlarının oluşmasında böbrek ve idrar yollarının altta yatan bazı hastalıkları (taş, vezikoüretral reflü, hidronefroz vb) rol oynar.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu belirti ve bulguları nelerdir?
Çocuğun yaşına ve enfeksiyonun bulunduğu yere ve düzeyine göre farklılık gösterir.
Yenidoğan döneminde
- Yüksek ateş veya vücut ısısında düşüklük
- Beslenme bozukluğu
- Kusma, yeterli kilo alamama
- Uzamış sarılık
- Huzursuzluk
- İdrar yaparken ağlama ya da idrar yapamama
Sütçocuklarında
- Ateş
- Bulantı, kusma
- İştahsızlık, kilo alamama
- Huzursuzluk, ağlama
- İdrar yaparken ağlama, idrarda renk, koku değişikliği
Büyük çocuk
- Ateş
- Bulantı, kusma
- Karın ağrısı, yan ağrısı
- İdrar yaparken yanma, sık idrar çıkma, kanlı idrar yapma
- İdrar kaçırma
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tanısı nasıl konur?
Muayene bulguları ile beraber uygun koşullarda alınan idrar tahlili ve idrar kültürü ile tanı konur.
İdrarını söyleyemeyen bebek ve küçük çocuklarda genital bölgenin temiz su (kaynamış ılınmış su) ve steril gazlı bez ile temizliği yapıldıktan sonra idrar torbası yapıştırılır, dik tutularak idrarını yaptıktan sonra torba çıkarılır ve idrar örneği incelenir. İdrar kültürü incelemesinde torba ile alınan idrarda güvenilir sonuç alınamadığında taktirde idrar örneği sondayla veya mesaneden iğne ile girilerek de hekim tarafından alınabilir.
Büyük çocuklarda en uygun idrar alma yöntemi, genital bölgenin temiz su ile temizlenmesinin ardından orta akım idrarının alınmasıdır.
İdrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda hekim uygun gördüğünde ultrason, sintigrafi ve radyolojik tetkikler ile inceleme yapabilir. Çünkü aileden gelen kalıtsal hastalıkların, anatomik değişikliklerin ve yapısal bozuklukların tespiti açısından önemlidir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tedavisi
Hekimin önerdiği şekilde, önerdiği miktar ve zamanda kullanılması uygundur. Tedavinin etkinliği alınan kontrol idrar örnekleri ile tekrar değerlendirilir. Tedavi önerilen zamandan önce bırakılmamalıdır. Çünkü tedavi yeterli kullanılmazsa idrar yolu enfeksiyonunun tekrarlama ve böbreklere hasar verme ihtimali olabilir.
Bebek ve çocukların idrar yolu enfeksiyonundan nasıl koruyabiliriz?
- Bebeklerin alt temizliği önemlidir. Alt bezi sık değiştirilmeli, kirli bırakılmamalıdır. Kız çocuklarında temizlik yapılırken önden arkaya doğru yapılmalı, tek harekette silinmeli, aynı pamuk ile tekrarlayan silmeler yapılmamalı ve kaka bulaşının kalmamasına dikkat edilmelidir
- Tuvalet alışkanlığı edinmiş çocuklarda alt temizliğinin önden arkaya doğru yapılması gerektiği öğretilmelidir
- Genital bölge temizliğinde sabun ve şampuan kullanılmamalı, sadece temiz su kullanılmalıdır
- Çocukların idrar tutmasına fırsat verilmemelidir
- Kabızlık ve barsak parazitleri idrar yolu enfeksiyonu oluşmasında etken olup önlem alınmalı ve tedavisi uygulanmalıdır.
- Çocukların bol sıvı tüketmesi sağlanmalıdır.
- Yaz mevsiminde, tatil merkezlerinde havuz suyunun daha fazla enfeksiyon kaynağı olabilme ihtimaline karşı çocukların denize girmesi daha uygundur.
- Çocukların ıslak çamaşır veya mayolar ile kalmasına izin verilmemelidir.
Kaynak: https://www.drpercembosnali.com/cocuklarda-idrar-yolu-enfeksiyonlari/
