Kanser Riski 40’lı Yaşlarda Artıyor: 12 Önemli Kural ile Korunun
2030’da artması beklenen kanser vakalarına karşı, sağlıklı yaşam ve düzenli tarama testleri ile kanser riskini azaltmanın 12 temel kuralı detaylı olarak inceleniyor.
Editors 
Kanser Riski 40’lı Yaşlarda Artıyor: 12 Önemli Kural ile Korunun
İYİ PSİKOLOG / TÜRKİYE
Artan Kanser Vakaları ve Gelecek Tahminleri
Dünya genelinde kanser, hem görülme yaygınlığı hem de ölüm nedenleri arasında öne çıkmaktadır. Her yıl yaklaşık 18 milyon yeni kanser vakası tespit edilirken, 9,6 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünya Sağlık Örgütü, 2030 yılında 27 milyon yeni vaka ve 17 milyon kansere bağlı ölüm öngörürken, kanserle yaşayan hasta sayısının 75 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor. Özellikle gelişmiş ülkelerde, 60 yaş ve üzeri kanserlerin yanı sıra, son yıllarda 40’lı yaşlardan itibaren genç yetişkinlerde de kanser görülme sıklığının arttığı dikkat çekiyor.
Genç Yaşlarda Artan Kanser Riski: Nedenleri
Kanserin genç yaşlardan itibaren artış göstermesinde genetik faktörlerin yanı sıra yaşam tarzı ve çevresel etmenler önemli rol oynamaktadır. Fast food tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı, alkol ve sigara kullanımı, obezite, hava kirliliği, kimyasal maddelere maruz kalma ve zararlı ultraviyole ışınları; bu artışa katkıda bulunan başlıca etkenler arasında yer alıyor. Üstelik, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve düzensiz yaşam tarzı, erken yaşlarda ortaya çıkan kanser vakalarında belirleyici bir faktör olarak öne çıkıyor.
Tıbbi Uzmanlardan Korunma Önerileri
Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Arıcan, kanserden korunmada en etkili yöntemlerin sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları oluşturmak olduğunu belirtiyor. Dr. Arıcan, "Kanserden korunmada sigara içmemek, alkol tüketimini sınırlamak, düzenli egzersize önem vermek, sağlıklı beslenmek ve tarama testlerini aksatmadan yaptırmak en temel önlemlerimizdendir" diyerek önemli uyarılarda bulunuyor.
12 Önemli Korunma Kuralı
Prof. Dr. Ali Arıcan’ın belirttiği 12 temel kural, kanser riskini önemli ölçüde azaltmada rehber niteliği taşıyor:
- Sigarayı Hemen Bırakın: Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere en az 16 farklı kanser türünün gelişmesine zemin hazırlar. Bilimsel çalışmalar, akciğer kanserinin %90’ının tütün ürünlerine bağlı olduğunu gösteriyor.
- Günde En Az 5 Porsiyon Sebze ve Meyve Tüketin: Tam tahıl, sağlıklı yağlar ve antioksidan açısından zengin gıdalar, işlenmiş et ve aşırı kırmızı et tüketiminin sınırlanması, kanser riskini azaltır.
- Haftada En Az 150 Dakika Egzersiz Yapın: Tempolu yürüyüş gibi orta şiddette egzersiz, obeziteyi engeller, hormon dengesini sağlar ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
- İdeal Kilonuzu Koruyun: Obezite, meme, kalın bağırsak ve rahim kanseri gibi türlerin riskini artıran bir faktördür. Sağlıklı kilonun korunması bu riski azaltır.
- Alkol Tüketimini Sınırlayın: Alkol, yemek borusu ve pankreas kanseri gibi hastalıkların riskini yükseltir; bu nedenle tüketimin sınırlandırılması önemlidir.
- Tarama Testlerinizi İhmal Etmeyin: Mamografi, kolonoskopi ve rahim ağzı kanseri taramaları erken teşhis için kritik öneme sahiptir.
- Çevresel Toksinlere Dikkat Edin: Asbest, kurşun, cıva, arsenik ve pestisit gibi zararlı maddelerden mümkün olduğunca kaçınmak gerekmektedir.
- Aşılarınızı Yaptırın: HPV aşısı ile rahim ağzı kanseri ve Hepatit B aşısı ile karaciğer kanserinden korunma sağlanabilir.
- Güneşe Çıkarken Korunun: Güneş koruyucu krem, şapka kullanımı ve uzun süre güneşe maruz kalmamak cilt kanserini önlemeye yardımcı olur.
- İşlenmiş, Tuzlu ve Aşırı Pişirilmiş Gıdalardan Kaçının: Bu tür gıdalar, kansere neden olan maddelerin salınımına yol açarak risk oluşturur.
- Genetik Faktörlerinizi Sorgulayın: Aile öyküsü bulunan bireyler, genetik testler ve düzenli tarama konusunda doktorlarından bilgi almalıdır.
- Aşırı Stresten Kaçının: Kronik stres bağışıklık sistemini zayıflatır ve yaşam tarzı değişikliklerine neden olarak kanser riskini artırır; stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve gevşeme yöntemleri faydalıdır.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
Günümüzde kanser, özellikle 40’lı yaşlardan itibaren artış göstermekte olup, yaşam tarzı ve çevresel faktörler bu artışta belirleyici rol oynuyor. Düzenli sağlık kontrolleri, tarama testleri ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek, kanser riskini tamamen ortadan kaldıramasa da önemli ölçüde azaltabilir. Prof. Dr. Ali Arıcan, erken teşhisin ve korunma stratejilerinin hayat kurtarıcı etkilerini vurgularken, toplumda bilinç oluşturmanın önemine dikkat çekiyor. Bu 12 temel kural, bireylerin ve toplumun kanserle mücadelede daha dirençli hale gelmesini sağlayacak önemli adımlardır.
